İLAÇ ETKİLEŞİMİ

A ilacı ile B ilacı birlikte alındığında, A B'nin etkisini artırabilir, azaltabilir veya tam olarak yok edebilir. Aynı şekilde ilaçların yan etkileri de birbirini etkileyebilir. Örneğin statinlerin (kolestrol düşürücü) metabolik çözünümü aynı zamanda antibiotik alınmışsa değişebilir. Sonuç olarak kanda yükselen statin konsantrasyonu yan tesirlerin artmasına ve hatta ölüme neden olabilir.

Etkileşimlerde belirleyici faktörler ise şöyle sıralanabilir:

1. Yaş: İlerleyen yaşlarda bedende bazı fonksiyonlar değişir. Karaciğer, böbrek, sinir sistemi, omurilik örneğin ilerleyen yaşlarda fonksiyon bakımından yavaşlar.

2. Genler enzimlerin üretimini/enzim sistemlerini yönlendirir, enzimlerde ilaçların çözünüm ve emilimini etkiler. Ne var ki bu genler yeryüzünde eşit değildir, bazı insanlarda bazı enzimler hiç bulunmayabiliyor. Örneğin Alkol metabolizması sağlayan enzim (Alkoholdehydrogenase) Asya'da Avrupa'ya nazaran daha azdır. Benzer şey ilaçlar içinde geçerlidir, bu kolları inceleyen bilim dalına ''farmakogenetik'' denir.

3. Karaciğer ve böbrek hastalıkları: bu iki organdan bir tanesinin dahi fonksiyonu dört dörtlük olmazsa ilaçların kandaki konsantrasyonu artacaktır. Alınan ilaçların ayrıca böbrek ve karaciğere etkisi bulunuyorsa, bu kez ekstra bir stres faktörü oluşacak ve yan etki daha fazla olacaktır.

4. İlaçlara özel faktörler: burada önemli olan etkin maddenin terapi alanıdır. Bazı ilaçlar dar çerçevede belli bir konu için ve kesin bir oranda kullanılması gerekir (örn. digitalis veya theophyllin), bu tür ilaçların etkin maddesinde en ufak değişim ilacın işlevinin çok üzerine çıkmasına veya düşmesine neden olur. İlacın efektif dozu ile toksikasyon dozu arasındaki mesafe çok dardır.

Bütün bunlar yalnızca bir ilaçta dahi gördüğünüz gibi çok karmaşıklaşırken, birden fazla ilaç alınımında bunu kontrol altında tutabilmek imkansızdır.