Vereceğimiz sebepler işin ehli diğer kişilerle birlikte bir tiroid uzmanı Dr. Datis Kharrazian tarafından kitaplara konu olmuş ve bir çok seminerde doktor ve terapistlere aktarılmıştır, ne yazık ki modern tıp eğitimlerinde hala yerini alamamıştır. Dr. Kharrazian ve meslektaşları bütünsel yaklaşımları ile bir çok insana hipotiroid sorunlarında yardımcı olabilmişlerdir.
1. Serotonin veya dopamin eksilmesi: Her ikiside nörotransmitterdir (sinir sistemi elçileri). İnsan beyninde çok özel görevleri vardır. Bu ikilinin bir tanesi düşecek olursa bir çok semptom ortaya çıkacaktır: Serotonin düşüklüğü örneğin depresyonla ilintilidir. Dopamin düşmesi ise takatsizliğin.
Serotonin ve dopamin düşüklüğü ise sağlıklı bir tiroid fonksiyonunu da olumsuz etkiler. Çünkü bu ikili hipotalamusu etkileyerek, hipotalamus-tiroid arasındaki iletişimi bozabilirler.
İyi ama bu eksilmenin nedeni nedir? Burada öncelikli olarak kan şekeri problemi söz konusudur, örn. Hipoglisemi (kan şekeri düşmesi), insülin direnci veya diyabet.
Bunların sebebi ise özellikle beslenmeyle alakalıdır. Özellikle hipoglisemi genellikle şekerli içecekler ve atıştırmalardan sonra ortaya çıkar.
2. Kronik iltihaplar: Bağırsak enfeksiyonları, kronik enfeksiyonlar (örn. Epstein barr, borrelioz vs.), gıda intoleransı, mantarlar, çevresel zehirler ve bir çok farklı nedenle oluşabilirler. Bütün bunlar hipotalamusa zarar verebilir ama T4’ün T3’e dönüştürülmesini de engelleyebilirler. Özellikle kronik iltihaplarda sitokin yükselir, Sitokin (zytokin) ise 5-deiodinazı (T4’ün T3’e çevrilmesinde aktif olan enzim) engeller. Sitokinler aynı zamanda hücrelerin tiroid hormonuna duyarlılığınıda azaltırlar.
3. Kronik stres: Kronik stres Kortizol yükselmesine neden olur (kortizol böbrek bezlerinde üretilen bir stres hormonudur), ki bu da hipofiz fonksiyonunu yavaşlatır. TSH-değeri düşer, düşük TSH değeri normalde hipertiroid belirtisidir. Buna rağmen vakaların çoğunluğunda bir hipotiroid belirtisi söz konusudur. Çünkü problem tiroidde değil hipofizdedir.
Yüksek Kortizol değeri ayrıca 5-deiodinaz enzimini hızlandırarak tiroid hormonuna karşı direnci artırabilir.
Yalnızca stres değil, akut enfeksiyonlar, kan şekeri yükselmesi ve insülin direncide böbrek bezlerinin fonksiyonunu bozabilir ve böylece hipotiroide yol açabilir.
4. Progesteron eksikliği: Bu hormon özellikle rahim mukozasında bulunur ve hamileliğin gerçekleşmesinde önemli bir ön hazırlık görevi vardır. Progesteron eksilmesi yalnızca kısırlığa değil birçok başka şikayetinde nedeni olur.
Moral düşüklüğü, bitkinlik, baş ağrıları, kilo alma gibi. Tiroid’de bu durumdan etkilenir, çünkü bu durum TPO aktivitesini hızlandırır.
TPO, tiroidin içinde hormonların üretiminden sorumlu olan bir enzimdir. Progesteron eksilmesi durumunda, TPO daha az aktif olur ve buda daha az tiroid hormonu anlamına gelir. Progesteron eksilmesinin nedenlerinden biri de aynı şekilde kan şekerinde düzensizliktir.
5. Östrojen-dominans: Progesteron eksilmesi genellikle östrojenin çok fazla olmasının neticesidir. Özellikle östrojen içerikli ilaçlar (doğum kontrol) alındığı zaman, buda hipotiroid nedeni olabilir.
Çünkü östrojen kandaki serbest tiroid hormonlarını düşürürken proteinlere tutunmuş hormon oranının da yükselmesine neden olur. Bu durumda TSH değeri normal durumda olabilirken bir hipotiroidden bahsedilir.
Östrojen yükselir ve aynı zamanda insülin direnci bulunursa, bu durumda tam tersi olur, yani serbest tiroid hormonlarında aşırı artış görülür fakat bu kez –sanıldığının aksine- bir hipertiroid belirtisi olmaz. Bunun yerine bir hipotiroid gelişir, çünkü bu durumda hücreler aşırı şekilde mevcut olan tiroid hormonlarına karşı bir direnç geliştirirler.
Östrojen içerikli ilaçların haricinde endokrin distrüptorları dediğimiz bir takım çevresel faktörlerde östrojen benzeri etkiler oluşturarak hipotiroide neden olabilirler.
6. Testosteron: kadınlarda aşırı testosteron, çok fazla T4’ün T3’ dönüştürülmesine yol açar. Buda aynı şekilde tiroid hormonları direncini geliştirir.
Kadınlarda aşırı testosteron genellikle polisistik ovar sendromunda oluşur.
Testosteron preparatı alan erkekler içinde aynı şey geçerlidir.
7. İlaçlar: yanlış terapiden kaynaklı tiroid sorunundan bahsetmiştik, bir çok ilaç bu duruma yol açabilir. Bunlar çoğu zaman doktorların bilmedikleri yan tesirlerdir!
Kortizon örneğin TSH salınımını düşürür ve uzun süreli kullanımda hipotiroide yol açar.
Çok sevilen asit düzenleyicilerde TSH değerini etkilerler, bunun araştırması 2007 yılında New York’ta yapıldı, araştırmacılar bu ilaçların kullanımında sık sık tiroid kontrolü yapılması gerektiğine dair uyarı verdiler.
Betablokürler, kolestrol düşürücüler, lityum içerikli ilaçlar (depreson ve bipolar bozukluklarda kullanılan), dopamin öncüsü ilaçlar (Parkinson veya restles legs sendromunda), doğum kontrol hapları, hormon terapileri, kortizon, asit düzenleyiciler ve bir çokları bir hipotiroid nedeni olabilir. Buna rağmen doktorlar nadiren hastalarını bu konuda uyarırlar. Bu nedenle bir tiroid hormonu kullanmaya başlamadan önce, daha önce kullandığınız ilaçların yan tesirlerini araştırıp bunları doktorunuzla konuşmalı ve alternatif bir terapi istemelisiniz.
8. Besin maddesi eksilmesi: Besin maddeleri tiroid hormonlarının, TPO’nun veya Deiodinaz üretiminin önemli bir faktörüdür. Yeterli beslenilmediğinde veya bir bağırsak sorunu olduğunda hipotiroid oluşması kaçınılmazdır. Önemli vitaminler örneğin A, D, Selenyum, İyot, çinko’dur. Elbette diğer bütün vitamin ve mineraller de önemlidir.
9. Bağırsak florasının bozulması (disbiyoz): T4’ün T3’ dönüştürülmesi %20 oranla bağırsaklarda gerçekleştiği için sağlıklı bir bağırsak florası şarttır. Bozuk bir bağırsak florası 5-Deiodinaz aktivitesini bozar ve bu şekilde hormonların dönüştürülmesinide engeller.
10. Homosistein değerinin yükselmesi: Homosistein protein metabolizmasında toksin içerikli bir atık maddedir, sağlıklı organizmada çabucak zararsız maddelere dönüştürülür ve bunun için her şeyden önce folikasit, B6 ve B12 gerekir. Bu maddelerden biri azaldığı zaman homosistein artar ki bu aynı zamanda bir damar tıkanıklığı nedenidir. Elbette tiroid hormon direncine sebep olması bakımından bir hipotiroid’in de nedenidir. Bu vitaminlerin düşmesinin de ayrıca nedenleri olabilir, B12 örneğin bir mide probleminde söz konusudur gibi.
11. Cep telefonları dalgaları ve civa: bu iki faktörden her biri birbiri ile yakın alakalı olarak görülebilir. Cep telefonları kulağa tutulduğunda çeneye çok yakın durur, telefonun dalgası ise örneğin dişlerdeki dolgularda bulunabilen civayı buharlaştırır ve buda bir hipotiroid sebebi olabilir. Telefon dalgası endirekt olarak (civa vasıtasıyla) etki yapmanın haricinde de aynı şeye sebep olabilir. Araştırmaya göre bunun için çok telefon görüşmesi yapanlardan olmamız gerekmiyor, günde en çok 20 dakika telefon görüşmesi yapanlar için de tehlike büyük oluyor.
12. Florür: Tiroidi bloke eden önemli bir unsurdur
13. Fenilketonuri: 9000 kişiden bir tanesinde rastlanan doğuştan bir metabolik rahatsızlıktır. Bu durumda Fenilaninhidrolaks enziminin fonksiyonları kısıtlanır. Bu enzim sağlıklı bedende fenilanin aminoasidinin başka maddeler dönüştürülmesinden sorumludur. Örneğin Tirozin, tirozin ise T4 hormonunun öncüsüdür, sonuç malumdur!
Bütün bunlar gözönüne alınıp tek tek incelenmeden önce bir tiroid terapisi söz konusu bile olamaz! Olsa olsa ‘’ya tutarsa’’ şeklinde bir şans oyunu olur.
Comments