GENÇLİK İKSİRİ SPERMİDİN

Spermidin yıllardır bilimsel olarak araştırılmaktadır fakat pandemi sürecinde iyice ön plana çıkmıştır. Berlin viroloji enstitüsünde 2020 nisan ortalarında yapılmış olan In-vitro bir araştırmada Spermidinin coronaya karşı koruyabildiği ve hatta bulaş sonrasında virüsün yayılımını önlediği tespit edilmiştir.

Spermidin bir poliamin olarak hem gıdalarda bulunur hem vücutta hem hücrelerin içerisinde hem bazı bağırsak bakterileri tarafından üretilir. İlginçtir ki spermidin ismi canlılarda sperm hücrelerinde bu maddenin çok miktarda bulunuyor olmasından geliyor.

Berlin'de yapılan söz konusu araştırmada C*o*r*o*n*a vi*rü*sü*n*ün (malum sansür uygulanıyor) spermidin seviyesini düşürdüğü tespit ediliyor. Spermidin hücrelerin kendini temizlemesini (otofaj) desteklediği için spermidinin düşmesi de hücrelerin kirlenmesi anlamına geliyor ve bu da virüs için ortamı sağlayan bir unsur oluyor.

Spermidin eksilmesi bu durumda enfeksiyonel hastalıkların yaygınlaşması ve ağır seyretmesinin nedeni olabilir. Virüs tarafından işgal edilmiş olan hücrelere Spermidin verildiğinde virüsün çoğalmasının %85 oranda azaldığı görüldü. Aynı deneyde bir parazit ilacı da kullanıldı (ki bu oldukça manidardır), bu kimyasal ilaç virüsün üreme kapasitesini neredeyse tamamına yakın durdurabildi fakat spermidin gibi vücuda has bir madde değil bir kimyasal ilaç olduğunu unutmamak gerekir.

Spermidin ile doyurulmuş hücreler üzerine virüs salındığında ise enfeksiyon riski çok düşük olarak görüldü.

YAŞAMI 5 YIL UZATIYOR

Innsbruck Üniversitesi (Graz üniversitesi ile işbirliği) 2018 yılında spermidin ile ilgili bir açıklama yayınlamıştı. Araştırma konusu spermidinin antiviral etkisi değil, hayvanlar üzerinde yapılan deneylerden bilinen yaşamı uzatan etkisi idi.

45-84 yaş arası 829 katılımcı ile yapılan çalışmada spermidinin insanlar üzerinde de yaşamı uzatan etkisi olduğu tespit edildi.

Beslenme yoluyla çok miktarda (günlük 80 µmol üzerinde) spermidin alan katılımcılar arasında 20 yıllık bu deney içerisinde, daha az spermidin ( 60 µmol altında) ile beslenen katılımcılara oranla ölüm vakaları daha az görüldü, spermidin bakımından zengin beslenenler 5 yıl daha uzun yaşadılar ve bu araştırma American Journal of Clinical Nutrition tarafından yayınlandı.

YAŞLILIKLA BİRLİKTE SPERMİDİN SEVİYESİ DÜŞÜYOR

Yaşlandıkça spermidin seviyesi düşüyor ve spermidin bakımından zengin beslenmek bir o kadar önem kazanıyor. Fakat spermidin kaynağı sayılan gıdalar listesine baktığımız zaman aslında insanların yeterince spermidin alıyor olması gerekir, bu gıdalar tam tahıllı ürünler, bezelye, elma, yeşil salata, fındık, patates ve bazı peynir türleri (Innsbruck araştırmacılarına göre).

Evet, günlük olarak iki porsiyon tam tahıllı ekmek, iki kez yeşil salata ve bir elma tüketimi yukarıda bahsetmiş olduğum miktarın 1/3 kadarını almak için yeterli oluyordu, araştırmacılar spermidinin bu etki mekanizmasını tam olarak açıkladılar:

SPERMİDİN HÜCRELERİN TEMİZLENMESİNİ SAĞLIYOR

Spermidin otofajiyi harekete geçiriyor, otofaji hücrelerin temizlenme prosesidir, örneğin oruç tutma zamanlarında ve aralıklı oruç dediğimiz örneğin 12 saat bir şey yememe gibi durumlarda da aktive edilen aynı mekanizmadır. Spor sonrasında da yıpranan kasların onarımı için spermidin seviyesi yükselir, hamilelik ve çocukların büyüme çağında da!

Bu otofaji sürecinde vücudun artık ihtiyacı olmayan, yıpranmış hücreleri parçalanır ve vücuttan atılır, yaşlanma ile birlikte spermidin seviyesi düştüğünde bu parçalar diğer bir çok atık gibi vücudun bazı bölgelerinde depolanır ve tüm bunlar unutkanlık, diyabet, tümör ve arterioskleroz gibi hastalıklara neden olur.

SPERMİDİN ATIKLARIN DEPOLANMASINI VE ERKEN YAŞLANMAYI ÖNLER

Innsbruk araştırmasının öncüsü olan Nörolog Stefan K. anlatıyor: ''Spermidinin vücuda fazla miktarda alınması, hücrelere kendini temizlemesi için sinyal gönderiyor ve bu şekilde atık maddelerin depolanmasını ve erken yaşlılığı önlüyor.''

Yani ünlü bir üniversitenin araştırmacıları uzun süredir atık maddelerin depolanmasını ve bunların atılmasının önemini biliyor, bunları vücuttan atarak erken yaşlanmanın ve hastalıkları önlemenin yollarını arıyorlarken genele yayılan bilgiler genellikle detox kürlerinin anlamsızlığı yönünde oluyor, bilimsel kriterlerle (koch postülatları) kanıtlanmayan virüslerin varlığını iddia ederlerken, basit ve kaçınılmaz olarak hücreler arasında oluşan atık maddelerin yok olduğunu iddia edebiliyorlar!

Elbette her detox kürü işlevsel olarak yeterli değil ve hatta zararlı dahi olabiliyor, danışanlarım arasında karaciğerine veya bağırsaklarına detox yapmak için yıllardır kesin bir doğru olarak gördüğü uygulamalar neticesinde, özellikle de diyetisyen tavsiyeleri ile yaptıkları uygulamalar sonucunda işin içinden çıkılamayacak kadar metabolizmasına darbe vurmuş insanlar tanıdım!

Bu bir moda akım değil, ciddi bir çalışmadır, bilgi, doğru kombinasyon ve istikrar gerektirir, yarım yamalak yapılamaz, günlük toksin atılımı ile dokulara yerleşen toksin ve plakların sökülmesi aynı şey değildir, öte yandan sökülen plak ve toksinlerin vücuttan atılması da ayrı bir olaydır!

SPERMİDİN VÜCUDU VE RUHU SAĞLIKLI TUTAR

Yaşamı uzatan şeylerden bir tanesi de bilindiği üzere az yemektir fakat buna uyan insan sayısı çok değildir.

İyi haber şu ki spermidin tüketiminin de sağlık bakımından etkisi az yemeye eşdeğer. Otofaji etkisini onaylayan Graz araştırmacıları az yemek, spermidin, otofaji vs. etkilerini açıkladılar.

Graz araştırmacılarına göre spermidin tüketimi kanser, metabolizma hastalıkları, kalp hastalıkları ve nörodejenereatif hastalıklara karşı koruyucu etkiye sahip.

SPERMİDİN VE ALZHEİMER

2013 yılında yapılmış olan hayvan deneyleri (Graz ve Berlin üniversiteleri) meyve sineklerine spermidin verildiğinde Alzheimer'dan korunduklarını tespit etti. Graz üniversitesinden moleküler biyoloji ve yaşlanma araştırmacısı Prof. Dr. Frank M., meyve sineklerinin bize çok benzemeseler dahi, beyinlerinin yaşlanma sürecinin bizimki ile benzer olduğunu belirtti.

Spermidin beyin hücrelerinde otofajiyi tetikliyor ve böylece yıkılan hücrelerin beyinde birikmesini önleyerek snapsların yaşlanmasına engel oluyor. Snapslar sinir hücreleri arasındaki bağlantılardır ve milyarlarca sinir hücresinin sürekli olarak iletişimde kalmasından, kayıt yapmalarından ve tekrar hatırlanmasından sorumludurlar.

Alzheimer hastalığında çoğu zaman öncelikli olarak snapslar etkilenir. Aralıklı olarak hücreler arası iletişim kopuktur, hafıza boşlukları, konsantrasyon bozuklukları ve kognitif bozukluklar oluşur.

Kasım 2017'de Münih'te, Graz araştırmacılarının (Berlin bağımsız Üniversitesi ile işbirliği içinde) randomize, plasebo kontrollü çift kör bir çalışma sunduğu demans üzerine uluslararası bir konferans düzenlendi.

Bu çalışmada kognitif problemleri henüz başlamış olan ortalama 70 yaşlarında insanlar bulunuyordu, yani alzheimer riski taşıyan insanlar, 3 ay boyunca bu insanlara yüksek dozlarda spermidin veya plasebo verildi (malesef dozaj belirtilmedi).

3 ay sonunda spermidin grubunda hafızada iyileşme gözlemlendi, yan etki ise görülmedi.

2019 yazının başından beri 12 aylık bir plasebo kontrollü çift kör çalışma yürütülmektedir (The SmartAge trial). Bu çalışma da Spermidinin Alzheimer önlemi olarak kullanımına yönelik yapılmaktadır.

TİP 2 DİYABET VE SPERMİDİN

2011 Ağustos ayında Hindistan'da yapılmış olan bir çalışmada sperminin insülin üreten pankreas beta hücrelerinin yıkımını nasıl önlediği açıklanıyor. Burada da mekanizma aynı şekilde otofaji.

Diyabetin gelişimine neden olan etkenlerden biri olarak, beta hücreleri içerisinden atılamayan kusurlu proteinlerin birikimi neticesinde oluşan stres ve hücre ölümü olarak görülüyor, buna bir anlamda hücre intiharı da diyebiliriz.

SPERMİDİN KALBİ KORUYOR

2016 yılında Eisenberg ve ark. Nature Medicine (10, Graz Üniversitesi) dergisinde, spermidin içeren besin takviyesinin kalp koruyucu etkisi ile, görünüşe göre diğer şeylerin yanı sıra farelerin yaşam beklentisini uzattığını belirtti.

Fareler üzerinde yapılan bu çalışmada, farelere fazladan tuz yedirilmesi neticesinde tansiyonları yükseldi ve spermidin verildiğinde tansiyonun düştüğü gözlemlendi, bu da uzun vade de kalp yetmezliğini önleyen ayrıca bir faktördür. 2019 yılında yapılan bir başka deneyde spermidinin bir kalp krizinin şiddetini hafiflettiği de tespit edildi. Spermidin iltihap değerlerini düşürdü, oksidatif stresi azalttı ve kalp hücrelerinin hayatta kalma yeteneğini artırdı, yani kalp krizinde daha az doku hasarı oluştu (nekroz).

Farelere otofaj engelleyen bir ilaç verildiğinde ise spermidinin koruyucu etkisi kayboldu, bu da spermidinin temel etkisinin hücrenin kendini temizleme sürecini tetiklemesi (otofaji) ve hücrelerin içerisindeki birikimlerin temizlenmesinden daha önemli hemen hiç bir şey olmadığını gösterir.

NE KADAR ÇOK SPERMİDİN O KADAR ÇOK FAYDA

Günlük ortalama spermidin tüketimi 7 - 25 mg veya biraz fazlası oluyor, ki bu fazlalık mediteran beslenme yoluyla en yüksek seviyeye ulaşıyor (çok sebze, meyve, salata, fındık, kabuklu kuru yemiş, zeytin yağı).

Çok et, işlenmiş undan yapılmış olan hamur işleri ve süt ürünleri (süt, peynir, yoğurt) ise daha düşük spermidin içeriyor.

SPERMİDİN İÇEREN BESİNLER

Ölçü birimleri söz konusu besinin her 100 gramı için belirtilmiştir (her 100 gramda şu kadar spermidin içerir şeklinde):

Buğday tohumu: 24 mg

Çedar, 1 yaşında: 19.9 mg (krem veya yumuşak peynir neredeyse hiç spermidin içermez)

Mantarlar (Shiitake): 8.9 mg

Bezelye 6,5 mg

Çiğ karnıbahar 3 mg pişmiş 2,6

Brokoli çiğ 3,7 mg pişmiş 2,7

Dereotu 2,9 mg

Genel olarak meyve: 0,2 - 1 mg (istisna: mango 3 mg ve armut 5,2 )

Avokado 1 mg

Pişmiş ve Fermente Soya Fasulyesi (Natto) 4,5 mg

Soya sütü 1,6 mg

İnek sütü ve yoğurtta sadece eser miktarda

Pişmiş patates 1,2 - 1,7 mg

Patates chipsi 2,5 mg (kutu kutu chips sağlıklıdır anlamına gelmiyor)

Tam tahıl 1,8 – 2,4 mg

Beyaz pirinç 0,39 mg

Doğal pirinç 0,64 mg

Pirinç kepeği 5,1 mg

Fındık 2,1 mg

Fıstık 1,6 mg

Hardal 3,4 mg

Et ve balıkta çoğu zaman 0,5 mg veya daha az bulunuyor

BUĞDAY TOHUMU EN İYİ SPERMİDİN KAYNAKLARINDAN BİRİDİR

Buğday ruşeymi, işlenmiş unlarda bulunmaz, çünkü tahılın dış katmanları ve özü çıkarılmış olur. Buğday ruşeymi yağlı olduğu için unun dayanıklılığını düşürür ve bu nedenle öz çıkarılır. Bu öz sıkıldığında buğday tohumu yağı elde edilir, bu yağ E vitamini bakımından da oldukça zengindir. Spermidin suda çözünür olduğu için yağın içerisinde yok denilecek kadar azdır, böylece buğday tohumu yağı spermidin için güvenilir bir kaynak değildir.

Buğday tohumunu spermidin kaynağı olarak kullanmak isterseniz, günlük olarak pişireceğiniz ekmeklere katabilir, müsli veya meyve/sebze sularına ilave ederek tüketebilirsiniz.

Buğday tohumu lektin içerir, lektinler bazı yazarlara göre bağırsaklar için zararlı olarak görülmüştür (bununla ilgili paylaşım yapacağım).

Görünen o ki pişirme esnasında lektin deaktivize oluyor. Tohumları çiğ tüketmek isterseniz fermente edilmiş tohum kullanabilirsiniz, fermente tohumlarda lektin yok olmuş veya azaltılmış ayrıca besin ögelerinin değeri artmıştır. En iyisi tohumları bir kaç saat suda bekletmek olacaktır.

SPERMİDİN TÜKETMEK Mİ ARALIKLI AÇLIK MI?

Her ikisi de otofajiyi tetiklediğine göre akıllara böyle bir soru gelebilir. Dikkat çeken şey şu ki spermidin bakımından zengin gıdalar aynı zamanda sağlıklı ve vital maddeler içeren gıdalar anlamına da geliyor ki pozitif etki yalnızca spermidin içeriğinden kaynaklı olmuyor, aynı zamanda bir çok farklı maddenin etkisi anlamına da geliyor.

Her ikisini aynı zamanda uygulamanın sonuçları hakkında herhangi bir araştırma bulunmuyor. Aralıklı açlığın da daha çabuk kilo vermek, organları rahatlatmak, yemek yerken daha dikkatli olmak gibi başka faydaları da olduğu için spermidinin etkisini artırabilir şeklinde düşünebiliriz. (Aralıklı açlık: örneğin akşam saat 18:00'da son yemeğinizi yedikten sonra ertesi gün sabah en erken 6'ya kadar bir şey yememek anlamına geliyor, farklı uygulamalar var).

HİSTAMİN İNTOLERANS VE SPERMİDİN

Histamin intolerans denildiği zaman söz konusu olan yalnızca histamin içerikli gıdaların tüketimi değil, aynı zamanda histamin içermeyen fakat vücutta histamin üretimini tetikleyen başka şeyler de söz konusu oluyor.

Ve bu başka şeylere spermidin de dahildir, bu nedenle histamin intoleransı olan insanların spermidini dikkatli kullanmaları veya hiç kullanmamaları gerekmektedir. Öncelikli olan histamin intoleransının tedavi edilmesi, en azından semptomların ciddi oranda hafifletilmesidir.

KAYNAK

Higher spermidine intake is linked to lower mortality: Prospective population-based study. Kiechl S. et al., American Journal of Clinical Nutrition, Juni 2018

Heidegger D., Neue Studie: Spermidinreiche Ernährung hält den Menschen länger jung, Medizinisches Universität Innsbruck, abgerufen am 23.4.2020

Gassen NC et al, Analysis of SARS-CoV-2-controlled autophagy reveals spermidine, MK-2206, and niclosamide as putative antiviral therapeutics, April 15, 2020

Spermidine in health and disease. Madeo F, Eisenberg T, Pietrocola F, Kroemer G. Science. 2018 Jan 26;359(6374)

Verbraucherzentrale, Detox – gesünder durch Entgiftung?, Stand: 22.04.2020

Cardioprotection and lifespan extension by the natural polyamine spermidine. Eisenberg T. et al., Nat Med. 2016 Dec;22(12):1428-1438, Epub 2016 Nov 14

Pichiah PBTirupathi et al., Spermidine may decrease ER stress in pancreatic beta cells and may reduce apoptosis via activating AMPK dependent autophagy pathway. Medical hypotheses, August 2011, 77. 677-9. 10.1016/j.mehy.2011.07.014

Atiya AM et al., Polyamines in foods: development of a food database, Food Nutr Res. 2011 Jan 14;55. doi: 10.3402/fnr.v55i0.5572.

De Punder, K.; Pruimboom, L. The Dietary Intake of Wheat and other Cereal Grains and Their Role in Inflammation. Nutrients 2013, 5, 771-787.

Eisenberg T, et al. Cardioprotection and lifespan extension by the natural polyamine spermidine. Nat Med. 2016 Dec;22(12):1428-1438.

Eisenberg T, et al. Dietary spermidine for lowering high blood pressure. Autophagy. 2017 Apr 3;13(4):767-769.

Gupta VK, et al. Restoring polyamines protects from age-induced memory impairment in an autophagy-dependent manner. Nat Neurosci. 2013 Oct;16(10):1453-60. doi: 10.1038/nn.3512. Epub 2013 Sep 1.

Yue F, et al. Spermidine Prolongs Lifespan and Prevents Liver Fibrosis and Hepatocellular Carcinoma by Activating MAP1S-Mediated Autophagy. Cancer Res. 2017 Jun 1;77(11):2938-2951.

Kim J, Spermidine rescues proximal tubular cells from oxidative stress and necrosis after ischemic acute kidney injury, Arch Pharm Res. 2017 Oct;40(10):1197-1208. doi: 10.1007/s12272-017-0957-3. Epub 2017 Sep 15.

Yan J et al., Spermidine-enhanced autophagic flux improves cardiac dysfunction following myocardial infarction by targeting the AMPK/mTOR signalling pathway, Br J Pharmacol. 2019 Sep;176(17):3126-3142. doi: 10.1111/bph.14706. Epub 2019 Jul 17

Polyamine: Natural Ingredient for Healthy Hair and Nail Treatment with Anti-ageing, 2011, Oryza Oil & Fat Chemical Co., Ltd., http://www.oryza.co.jp/html/english/pdf/polyamine_vol.2.pdf

Wirth M., Schwarz C., Benson G., Köbe T., Stekovic S., Madeo F., Flöel A. High-dose spermidine supplementation to improve episodic memory in individuals with subjective cognitive decline: proof-of-concept study. 1st International Conference on Cognitive Reserve in the Dementias (ResDem) in Munich on 24–25 November 2017

Wirth M et al., Effects of spermidine supplementation on cognition and biomarkers in older adults with subjective cognitive decline (SmartAge)—study protocol for a randomized controlled trial, Alzheimers Res Ther. 2019; 11: 36.

Bhukel A, Madeo F, Sigrist SJ, Spermidine boosts autophagy to protect from synapse aging, Autophagy. 2017 Feb;13(2):444-445. doi: 10.1080/15548627.2016.1265193. Epub 2016 Dec 27.