FARMA ENDÜSTRİSİ

Hap ve toz işi oldukça kârlı bir iş, yalnızca Almanya'dan her yıl milyarlarca kazanç sağlanıyor. İlaçların onaylanması için üreticiler bazı şartları yerine getirmesi gerekiyor.

İLAÇ ENDÜSTRİSİ EKONOMİNİN DİĞER DALLARINDAN FARKLI

Almanya'da 817 üreticinin üretip pazarladığı ürün paleti sıradan baş ağrısı ilaçlarından çok daha fazlası.

Hexal, Novartis ve Ratiopharm en büyük üreticilere dahil oluyorlar. Onlar sürekli büyüyen bir pazarda çalışıyorlar. En büyük kârı ise kanser ve ağrı ilaçlarından elde ediyorlar.

Farma sektörü, Araba veya gıda sektöründen çok farklıdır, diğer sektörlerde insanlar neyi alıp neyi almayacaklarına, paralarını nereye harcamak isteyip istemediğine kendisi karar verir.

Fakat sağlık sisteminde buna doktor karar verir. Doktor ilacı reçete eder, hasta onu alır ve sigorta ödemesini yapar. Diğer sektörlere oranla farma sektöründe talebin düşmesi de pek sık görülmüyor. İlaveten farma şirketleri araştırma ve geliştirme için çok fazla yatırım yapıyorlar, bu da alanı diğer alanlardan ayıran bir başka önemli özellik. Farma şirketleri durmaksızın rekabette kendilerini ön plana çıkaracak yeni ilaçlar çıkarmak için çalışıyorlar.

İLAÇ PAZARINDA KİM NE YAPIYOR?

Almanya'daki ilaç firmaları, örneğin Federal İlaç Üreticileri Birliği veya Araştırmaya Dayalı İlaç Üreticileri Derneği gibi büyük dernekler halinde örgütlenmiştir, fakat önemli rol oynayan başka aktörlerde bulunmaktadır. Doktorlar ilaçları reçete ediyorlar ve böylece temel olarak talebi onlar belirlemiş oluyorlar. Hastalar farma şirketleri için potansiyel müşterilerdir. Doktora gidenler önce internetten araştırma yapıyorlar ve farma devleri bunu biliyorlar ve Bir rakip onları yenmeden önce akıllı pazarlamayla kazanabilecekleri yeni müşterilerin kokusunu alıyorlar. İlaç ticaretinde önemli rolü olan bir diğer aktör ise bu ilaçların çoğunluğunun satıldığı eczaneler oluyor. Sonra bir de sağlık sigortaları geliyor, farma şirketleri bunlarla ilaçların ücretlerini pazarlık etmeleri gerekiyor.

Belli bir ilacın masrafını düşürmek için üretici yasal sigortalarla indirim sözleşmeleri yapıyorlar, yani benim ilacıma öncelik verirsen indirim alırsın. Sağlık sigortasının avantajı sigorta ödemelerini düşük tutabilmesi oluyor, ilaç şirketinin avantajı ise kârını garanti etmesi oluyor.

Eleştirmenler farma şirketlerinin sağlık sisteminde diğer aktörleri de etkileyebileceklerine dair uyarı yapıyorlar. Tıp, araştırma ve kamuoyu üzerinde giderek artan bir etkiye sahipler. Bir çıkar çatışması ortaya çıkıyor, bu hem hastanın sağlığını hem de araştırma kalitesini tehlikeye atar.

BİR İLAÇ ECZANEYE NASIL ULAŞIR?

Bir ilaç üreticisi ilacını satmadan önce onaya ihtiyacı vardır. İlacın etken maddesi üç klinik araştırmadan geçmesi gerekir.

1. Faz: Doktorlar ilacı ilk kez küçük bir hasta grubu üzerinde test eder. Test katılımcılarının aktif maddeyi tolere edip edemeyeceğini kontrol ederler.

2. Faz: Şayet ağır yan etkiler oluşursa üreticiler ikinci fazda doğru dozu bulmaya çalışırlar.

3. Faz: En sonunda araştırmacılar etken maddenin etkinliğini binlerce hasta üzerinde test ederler.

Bunlar karşılanırsa, enstitü ilaç firmasına onay verir ve böylece ilacı teklif etme ve satma onayı verir. Üretici hastaların ilacı iyi tolere edip etmediklerini takip etmek zorundadır.

Ancak onay, hastaların sağlığını korumak için sadece belirtilen uygulamalar için geçerlidir. Bir doktor ilacı başka kullanımlar için reçete ettiğinde, buna etiket dışı kullanım denir, bu durumda olası yan etkilerden doktor sorumludur!

BİR FİYAT MESELESİ

Reçeteye tabi olan bir ilacın ne kadara mal olduğu çoğu hastalar, doktorlar ve eczacılar için önemli olmayabilir, nasılsa sağlık sigortası ödemektedir! ne var ki ödemeyi yapan sigorta değil, sigorta yaptıran her ay ödeyerek yapmaktadır.

Bu nedenle ilaçların çok pahalı olmaması için bazı düzenlemeler vardır. Farma şirketi satış ücretine karar verir. Fakat 2011 yılından itibaren geçerli olan yeni bir kanun vardır (Almanya) : üretici firma, ilacının diğer ilaçlardan daha fazla fayda sağladığını kanıtlamak zorundadır. Şirketler bu değerlendirmelere dayanarak sağlık sigortası şirketleri ile fiyatları görüşür. Bu, yeni ilaçların değerinden daha pahalı olmamasını sağlamak içindir. Her ilaç için sigortalı kişiler eczanede fazladan ödeme yapmak zorundadır. Kural olarak, bu satış fiyatının yüzde onu, ancak en az beş euro ve en fazla on euro.

DÜNYA ÇAPINDA İLAÇ PAZARI

Almanya ilaç pazarı avrupanın en büyüğüdür. Dünya çapında zirvede Amerika birleşik devletleri geliyor, sonra Japonya ve çin. Dünyanın en büyük ilaç şirketi Pfizer (viagranın da üreticisi).

Onay prosedürleri ve yönergeleri eyaletten eyalete değişir, bu nedenle sık sık sorunlar yaşanır. Örneğin 2006 yılında Avrupa birliğinde aşırı kiloya karşı ilaçlar onay alırken Amerika'da FDA bu ilaçları yeterince güvenli bulmadığı için kabul etmemişti. 2000 yılında Kanser ilacı Mylotarg Amerika'da onay alırken Avrupa'da aynı etken madde 8 yıl sonra reddedilmişti.

Katrin Ewert'ten çeviri ile yazımı burada noktalıyorum. Dünya çapında böyle devasa bir pazarın içerisinde olup bitenlerden şüphe edip etmemekte özgürsünüz.