Demir insan vücudundan özellikle oksijen transportu açısından oldukça önemlidir. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin, demir olmadan oksijeni tutamaz, aynı şey kas hücrelerinde bulunan miyoglobin içinde geçerlidir.
Organların yetersiz oksijen seviyesinde bulunmasına anemi denilir, aneminin en yaygın sebebi demir eksilmesidir.
Demir değerini ölçmenin en etkili verisi Ferritin’dir, Ferritin demiri depolayan proteindir. Az miktarda bir demir eksilmesi bile ferritin ölçümü ile tespit edilebilir.
Demir beslenme yoluyla alındığı için vejeteryan beslenme, alkol veya diyetler nedeniyle oluşabilir. Büyüme çağlarında, hamilelik veya emzirme dönemlerinde artan demir ihtiyacı da demirin eksilmesine neden olabilir. Fazla miktarda kan kaybı ve sindirim sistemi problemleri de nedenler arasındadır.
Demir kandan direkt veri olarak ölçülebilirse de, bir gün içerisinde çabucak düşebileceği için, demir eksilmesini tespit etmek için yeterli değildir.
Transferin, kanda demir taşıyan bir proteindir, demir eksildiğinde bu protein de yükselir. İltihaplar, tümör ve siroz’da ise düşer, bazı kalıtsal hastalıklarda transferin düşmesine neden olur. Transferinin kandaki yoğunluğunun yanı sıra transferin demir yüklenimi de önemlidir, bu nedenle kanda demir değeri ve transferin yoğunluğu arasındaki oran da ölçülür.
Ayrıca demirin bedendeki dağılımı da önemlidir, eğer ferritin yüksek fakat diğer değerler düşükse bu tümör veya iltihap demek olur. Bu durumda depolanmış demir oranı yeterlidir fakat kan üretimi için yeter miktarda kullanılamıyordur.
Bedende B12 veya Folik asit yeterli değilse demir gerektiği gibi kullanılamaz. Bedensel aktivitelerde özel bir çaba kullanılacağı durumlarda kandaki demir oranı çok önemlidir. Demir yalnızca oksijen taşımakla kalmaz, aynı zamanda karbonhidrat ve yağların yakılarak enerji elde edilmesinde de rol alır.
Demir veya hemoglobin eksilmesinde ise insanın hücrelerine yeterli miktarda oksijen ulaşamadığı gibi, enerji kazanımı da kısıtlanır.
Demirin gereğinden fazla yüksek olması, iltihap oluşumunu kolaylaştırır, kolestrolü yükseltir, kalp ve kan dolaşımı sağlığını olumsuz etkiler.
Normal kabul edilen günlük ihtiyaç miktarı
Kadınlar ve ergen çocuklar için 15 miligram, erkekler içinse 10 miligram’dır.
Comentários