Bilirubin safranın sarı rengini veren maddedir. İdrar ve dışkıya rengini veren de bilirubindir.
Kırmızı kan hücresine rengini veren ‘hemoglobin’ maddesinin katabolizması esnasında bilirubin oluşur, normal olarak karaciğer-safra ve sonrada dışkı yoluyla atılır, az miktarda idrar ile atılır.
Bilirubin’in iki farklı formu vardır:
Direkt Bilirubin: Suda çözülen bir madde olan Glukoron asidi ile birlikte böbrekler üzerinden atılır.
Endirekt Bilirubin: Kan içerisinde bulunur.
BİLİRUBİN NASIL OLUŞUR?
Bilirubin, Dalak, Karaciğer ve omurilikte, hemoglobin katabolizması olarak oluşur. Katabolizmada hemoglobin önce Biliverdine (yeşil renk) dönüştürülür. Bilirubin suda çözünmediği için, kan’da albümine tutunur. Albumin kanda bulunan, suda zor çözünen veya hiç çözünmeyen maddelerin transportundan sorumlu bir proteindir. Kanda albümine tutunan bilirubin karaciğere ulaşır, karaciğere ulaştığında albüminden ayrılır ve glukoron asidine tutunur, bu şekilde suda çözünürlüğü mümkün olur ve safra sıvısı ile birlikte direkt bilirubin olarak ince bağırsağa salınır.
Bilirubinin değişime uğradığı bir başka alan da kalın bağırsaktır, bağırsakta bulunan bakteriler tarafınca bilirubin ‘ürobilinojen’ veya ‘sterkobilinojen’e dönüştürülür, buraya kadar bilirubin renksizdir, burada suyun emilimi neticesinde ‘ürobilin’ oluşur ve idrar renginden sorumlu olan ‘ürobilinojen’ veya dışkı renginden sorumlu olan ‘sterkobilinojen’ e dönüşür.
Bu döngüde bulunan Bilirubinin yaklaşık %20 kadarlık bir miktarı tekrar kana ve tekrar safraya ulaşır.
Normal olarak yetişkinlerde Bilirubin kan değeri 1,2 mg/dl civarındadır. Yeni doğanlarda bu oran her hangi bir hastalığın belirtisi olmaksızın artabilir. Bilirubin 2 mg/dl’den fazla olursa ‘’sarılık’’ oluşur.
Bu esnada gözler ve ciltte ki sarı renk, kanda albümine tutunmuş bilirubin oranındaki artışla alakalıdır. Bu formda bilirubin henüz suda çözünemediği için böbrekler ve safra yoluyla atılamaz, karaciğerde, cilt ve gözlerin beyazlarında birikerek buraların sarı renge dönüşmesine neden olur.
Comments